بررسی ساختاری و محتوایی مدایح نبوی عبدالرحیم البُرَعی

مدایح نبوی از مهمّترین جلوه های شعر دینی است که با آغاز رسالت پیامبر گرامی اسلام (ص) اوّلین جرقه های آن زده شد و در عصر مملوکی بنا به شرایط سیاسی، اجتماعی و ... به اوج شکوفایی خود رسید و به صورت فن شعری مستقلی درآمد. عبدالرحیم البُرَعی یکی از شاعران عصر مملوکی است که در سرودن مدایح نبوی از توانمندی و مهارت بالایی برخوردار بوده به طوری که حدود یک سوم دیوان خود را با مدح و ستایش نبیّ اکرم (ص) مزیّن نموده است و در آن بسیاری از حوادث تاریخ صدر اسلام و معجزات پیامبر (ص) از جمله معراج، شق القمر، تسبیح سنگریزه و ... را به تصویر کشیده است. در این رساله با شیو? توصیفی-تحلیلی به بررسی ساختاری و محتوایی مدایح نبوی او می پردازیم. از مضامین برجست? اشعار وی در زمینه مدح و ستایش پیامبر (ص)، بازتاب مضامین قرآن کریم و احادیث شریف است به گونه ای که زیبایی و شیوایی اشعار او در پرتو الهام گیری وی از این میراث گرانبهای دینی نمود می-یابد، علاوه بر میراث دینی شاعر از میراث ادبی که شامل اشعار نغز و دلکش شاعران برجست? گذشته و ضرب المثل-های عربی است وامگیری نموده است، وی همچنین از مضامین صوفیانه در ستایش نبیّ اکرم (ص) به خوبی بهره جسته است. از ویژگی های ساختاری مدایح نبوی برعی در حیط? عناصر ادبی، عاطف? صادقانه و عمیق شاعر نسبت به نبیّ اکرم (ص)، استفاد? هنرمندانه و طبیعی از صنایع بلاغی به ویژه آرایه های قرآنی، تناسب میان موسیقی کلام و مضمون ابیات و اسلوب ساده و غیر متکلّفانه است و از ویژگی های ساختار فنی مدایح نبوی او بهره گیری از مقدّمه غزلی از نوع تقلید و تجدید است، وی در مقدّم? غزلی از نوع تقلید از اسلوب شاعران عصر جاهلی به ویژه امروء القیس به خوبی بهره جسته است، از دیگر ویژگی های ساختاری مدایح نبوی برعی، کاربرد عنصر حماسه، بهره گیری از عناصر هستی و اسلوب قصصی است. عبدالرحیم البُرَعی، مدایح نبوی، عصر مملوکی، ساختار و محتوا.